Aarle
De nederzetting, later het dorp Aarle.
Geschiedenis
1e migratie
2e migratie
3e migratie
tot november 1231
De betekenis van de naam Aarle, van de nederzetting, later dorp Aarle is nog onbekend.
Mogelijke opties:
1 Aarle= afgeleid van Aarlo. lo is een bosachtig terrein en aa verwijst naar de rivier de Aa. [1] [2]
2 Aarle= dorp aan de Aa. [3]
3 Aarle= Adelree. genoemd, wegens den Adel, die zich hier ten tijde der oude Hertogen, welke dikwijls op het Kasteel van Helmond zich bevonden, ophield, om dus digt bij het Hof te weezen. [4]
4 Aarle= Aar is van Aar / Arend, en lo van bos [5]
De nederzetting Aarle is waarschijnlijk ontstaan op het esgrondgebied dat we De Hoog Akker noemen.
De kerk van Aarle stond daar in het midden op, met woningen er omheen.
Daar leefden de bewoners van de landbouw als horigen van hun heer.
De veronderstelling is dat Aarle continue is bewoond vanaf de ijzertijd in Brabant ong. 700 v Chr. tot rond 1250.
Er woonden veel edelen in Aarle. Ze hadden veel Kastelen, waarvan in 2023 alleen nog maar Kasteel Croy bestaat.
Dit groot aantal edelen zou zich in Aarle gevestigd hebben om zo dicht bij het hof van Helmond te zijn, waar de Hertogen van Brabant soms verbleven. [6]
Zie ook Legendes in Aarle-Rixtel
Aarle in het Graafschap Rode
na november 1231
Aarle in het Hertogdom Brabant.
In de Oorkonde van 1249 wordt Aarle voor het eerst genoemd. (als Arle).
In Aarle is zeker als sinds 1249 de Parochie van Onze Lieve Vrouw presentatie.
Vermoedelijk zijn de hoge akkers verlaten rond 1250. Waarschijnlijk door het droger wordende klimaat. [7] [8]
Die periode is ook de overgang van horigen boeren naar boeren die hun eigen perceel bezaten, maar daar wel een jaarlijks eeuwigdurend cijns (grondrente) voor moesten betalen aan de oorspronkelijke heer of zijn rechtsopvolgers.
1392
Aarle in de Heerlijkheid Aarle-Beek.
1648
Aarle-Rixtel in de Republiek der 7 Verenigde Nederlanden
1795
In 1795 nadat de Bataafse Republiek opgericht was door patriotten als vazalstaat van Frankrijk, werd Aarle-Rixtel een Municipaliteit.
1798
In 1798 werd Aarle omschreven als een dorp dat één groot half uur van Helmond ligt. [9]
De staatsregeling van 1798 bepaald dat de Municipaliteiten voortaan ingericht werden als Gemeenten. Aarle-Rixtel werd een gemeente naar Frans voorbeeld.
In 1811 werd Aarle-Rixtel een gemeente volgens de Franse wet.
Klik hier voor de geschiedenis van de Gemeente Aarle-Rixtel
In 1825 werd Aarle gezien als klein dorpje dat een groot half uur ten Noorden van Helmond, 3 uur ten Noord Oosten van Eindhoven en 6 uur ten Zuid Oosten van 's Hertogenbosch ligt. [10]
Over Aarle en Rixtel in 1839 door van der Aa: Het is door houtgewas omgeven en de meester huizen zijn op enige afstand van elkander gebouwd, rondom een door hoog geboomte dicht belommerd grasveld. Het bevat de dorpen Aarle en Rixtel, benevens de gehuchten Aschdonk, Koudenberg, het Groenewoud, Ovebrug, de Kij of Rijtbroeken en Strijp. Voorheen waren er vele kastelen of adellijke huizen, die thans meest gesloopt of in boerenhofsteden veranderd zijn. [11]
In 1843 deelt men het centrum van Aarle-Rixtel in 2 delen in: 1 het Dorp (rondom de nieuwe markt / het Heuvelplein) en 2 de Kauwenberg (rondom de oude markt / het Kouwenbergplein).
Het grondgebied
De westgrens van Aarle is de rivier de Mierle, dat later de Goorloop werd genoemd.
Bronnen
- ↑ Boek:van Rixstelle tot Aarle-Rixtel 1992 blz 16
- ↑ Historie van Aarle-Rixtel 1966 blz 23
- ↑ Historie van Aarle-Rixtel 1966 blz 17
- ↑ reize door de majorij 1798 negende brief
- ↑ Dr J. de Vries zie Historie van Aarle-Rixtel 1966 blz 23
- ↑ Boek: Reize door de Majorij van 's Hertogenbosch 1798 negende brief
- ↑ Jantimmerscultuurhistorie.nl 20-10-2017 Dorpsontwikkeling en de locatie van kerken in de middeleeuwen
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 15
- ↑ Boek: Reize door de Majorij van 's Hertogenbosch 1798
- ↑ Boek: de stad en meierij van 's Hertogenbosch of derzelver beschrijving 1825 blz 169
- ↑ Historie van Aarle-Rixtel 1966 blz 23