2 hertogsdorpen

Uit aarlerixtelwiki.nl
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Van november 1231 tot november 1392 horen de 2 dorpen Rixtel en Aarle voor het eerst bij het Hertogdom Brabant, en vallen direct onder het bestuur van de Hertog. Ze zijn Hertogsdorpen.

Geschiedenis

Na de overdracht van het Graafschap Rode waar Aarle en Rixtel toe behoorden, in 1231 aan het hertogdom Brabant, waren Aarle en Rixtel ineens Brabants geworden.
Het graafschap Rode was een bezit van de graaf van Gelre. Aarle en Rixtel waren dus Gelres en na november 1231 Brabants.

De schout van Den Bosch had invloed op de gang van zaken in de dorpen.

In deze periode wordt ook de erfsecretarie van Peelland ingesteld.

4-12-1300 Hertog Jan van Brabant geeft het recht van het gebruik van de gemene gronden aan de inwoners van Rixtel, Aarle en Beek. Dit tegen een jaarlijkse erfcijns. Voor het eerst worden de grenzen van het grondgebied omschreven. [1] [2]
Ze konden hier gezamelijk hun vee laten grazen. De kudde werd via de hoeve Vehuse naar het groot of Het Klein Broek gebracht. Helaas bestaat van deze akte alleen kopieën. 1 Bij de rentmeester van Brabant 2 bij notaris Petrus Platea in Helmond uit 1425 3 een afschrift uit de periode van het proces van de Snelle loop 1539 4 nog een uittreksel uit 16e eeuw [3] [4]

1-3-1326: De inwoners van Rixtel en Aarle krijgen van de Hertog van Brabant het recht om de gemene gronden in de Peel te gebruiken, samen met Bakel en Helmond.

1329: de inwoners krijgen het recht om een schutter aan te stellen. Hij moet het vee van andere dorpen arresteren of verwijderen die illegaal op de gemene gronden lopen.

19-5-1359 akte waarin bevestigd wordt dat de gemeene Heiden en Weilanden te Aarle aan de ingezeetenen van Aarle, Rixtel en Beek werden uitgegeven op 4-12-1300 Door Hertogin Johanna van Brabant. [5]

1368: voor het eerst is er spraken van een schepenbank van Aarle. [6]

1379: Hertog Wencelaus en Johanna bevestigen de uitgifte van de gemeente voor Aarle, Rixtel en Beek.

1386 het jachtrecht en recht van visscherij: de inwoners van de hertogsdorpen Aarle en Rixtel kregen in 1386 de vrijheid van jacht. De latere heer van de latere heerlijkheid Aarle-Beek kreeg het jachtrecht niet, en bleef dus ook na 1392 bij de inwoners.
Dit voorrecht hebben de inwooners van de oude Hertogen van Braband verkregen wegens bewezen diensten. [7] [8] [9]

Bestuurlijke indeling

Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie, Hoofd: de Keizer
Hertogdom Brabant, Hoofd: de Hertog
Kwartier van Den Bosch, Hoofd: Kwartierschout
de Meierij van Den Bosch, Hoofd: de Meier vanaf 1648 de Hoogschout
Kwartier Peelland
Dorpen Aarle en Rixtel



Perioden

Bronnen

  1. Boek:Van Aarle dit 1979 blz 9
  2. Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 14,26
  3. Boek:Grensconflict zonder limieten 1995 blz 4
  4. Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 33
  5. Boek: de stad en de meierij van 's Hertogenbosch 1825 blz 169
  6. rolrekening van Jan Vriens van Craijnem schout van Den Bosch
  7. Boek: Reize door de Majorij van 's Hertogenbosch 1799 dertiende biref
  8. Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 60
  9. Boek: de stad en de meierij van 's Hertogenbosch 1825 blz 170