Collaboratie in de tweede wereld oorlog

Uit aarlerixtelwiki.nl
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Samenwerken of heulen met de vijand wordt collaboratie genoemd, ook wel landverraad.

Na de bevrijding zijn de leden van de Ordedienst van het verzet (OD) in Aarle-Rixtel ondertussen bewapend en komen in het openbaar in actie.

Ze arresteren N.S.B.'ers en Duitsgezinden in het dorp, op 25 september, zonder vorm van proces.

Lijst van de door de Ordedienst van het verzet gearresteerde personen

De arrestanten worden eerst in de Jongensschool opgesloten tot 1-10-1944.

Als de Engelse militairen de school gaan gebruiken worden ze verplaatst naar het koetshuis /garage van Antonie van de Kerkhoff (1856-1946) bij zijn villa Dorpsstraat 94. Een van de bewakers van dit koetshuis was Franciscus Hendrikus van Wetten (1892-1975) [1]

Later worden ook nog enkele lokalen in het Patronaat gebruikt.

De 24 arrestanten verhuizen naar kamp Vught op 13-12-1944.

Op 15-11-1944 schrijft de Commissaris van de Koningin dat de Engelse verlangen dat de banktegoeden van de gearresteerden worden geblokkeerd. En hij vraagt om een lijst van arrestanten. [2]

Een adviescommissie bestaande uit: L van bergen, G Dijkman en F. Ch. H. Rutten spreken uit op 12-12-1944 dat geen van de Aarle-Rixtelse gemeenteambtenaren in aanmerking komen voor strafmaatregelen. Ze spreken grote waardering uit voor de burgemeester Haffmans en loco=burgemeester Gijsbers. [3]

De kinderen van de gearresteerde personen worden ondergebracht in het Missieklooster van het Heilig Bloed. [4]
Via het bureau kinderwetten in Tilburg kunnen ze 1 keer per maand schriftelijk contact met hun ouders hebben.
Het militair gezag vordert een deel van het klooster in begin 1945. Het moet gaan dienen als een bewaringskamp voor a-sociale en politiek onbetrouwbare vrouwen.
Omdat de zusters van Duitse afkomst waren probeerde de burgemeester de kinderen ergens anders te plaatsen. Bij particulieren en familie. De pastoor bemiddeld.

In juli 1945 staat in de krant dat de Aarle-Rixtelsche NSB-ers het nationaal socialisme hebben afgezworen. [5]

Aan het bureau roerende goederen van vijanden en landverraders (ingesteld door de gemeente) moet ieder die het weet, alle roerende goederen melden die van de gearresteerde personen zijn geweest. Op 18-12-1945 meld het Nederlands beheersinstituut dat de ingenomen goederen in een afgeslote ruimt in het gemeentehuis staan. [6]



Er waren 2 SS-ers en 1 lid van de waffen SS die regelmatig in Aarle-Rixtel verbleven, net voor de bevrijding gevlucht.

Ook was er een NSBer die in 1945 al weer vrij rond liep, tot ongenoegen van de Aarle-Rixtelnaren. (Deze NSBer was in Duitsland geboren, hij had zijn Nationaal Socialistische denkbeelden niet afgeleerd)

Op 29 september 1945 wordt er uit Vught een NSB-er vrij gelaten tot ergernis van de Aarlese bevolking. De gemeente stuurt een brief naar de groepscommandant van de marechaussee in Beek en Donk. Hij was direct na de Duitse inval lid geworden van de NSB, en loopt al snel in het NSB uniform in Aarle-Rixtel rond. Hij provoceerd en op een zondag: gedurende minstens een half uur direct na beëindiging der Vroeg- en Hoogmis in uniform voor de hoofdingang der kerk post te vatten, de kop in den nek, de beenen in stramme Germaansche houding, met een na-aap-dictators-blik de menigte uittartend in het gezicht keek, in de hoop, dat zich iemand aan hem zou vergrijpen. In het voorjaar van 1941 eist dit persoon een schadevergoeding omdat de ruiten van zijn voorgevel zijn ingegooid. Door brutaal optreden en misbruik maken van zijn positie krijgt hij een absurd hoge vergoeding. Hij bedriegt de buurt met terreur, zodat de politie daar enige avonden moet surveilleren. Toen hij naar het Russisch front zou moeten kreeg hij last van een ernstige maagkwaal. [7]

Bronnen

  1. Interview Piet van Wetten 2023
  2. Boek:Oorlogsjaren in Aarle-Rixtel 1994 blz 148
  3. Boek:Oorlogsjaren in Aarle-Rixtel 1994 blz 148
  4. Boek:Oorlogsjaren in Aarle-Rixtel 1994 blz 162
  5. Krant: 28-7-1945
  6. Boek:Oorlogsjaren in Aarle-Rixtel 1994 blz 162 brief Nederlands beheersinstituut 18-12-1945
  7. Boek:Oorlogsjaren in Aarle-Rixtel 1994 blz 161