Schutter
De schutter.
Geschiedenis
Het bestuur van de heerlijkheid Aarle-Beek had een schutter aangesteld. Zijn taak was om op de broekgronden te controleren dat het vee van de andere heerlijkheden in de buurt niet onrechtmatig gebruik maakt van de broekgronden van Aarle-Beek.
Als hij toch koeien op de grond van Aarle-Beek aantrof kon de boer hem alleen terugkrijgen door een vergoeding (het schot) te betalen. Dat was lang een halve stuiver per schot. In 1538 vroeg Aarle-Beek ineens 7,5 stuiver per schot.
Hij mocht het illegale vee dus arresteren (schutten/arrestari), en de boete innen (emendae).
Soms mochten inwoners van andere heerlijkheden gebruik maken van de Aarle-Beekse broekgronden, maar dan was er een contract voor opgesteld. Uit 1591 is er zo'n overeenkomst bekend. [1]
De schutter mocht ook toezien op de plaatselijke verordeningen (keuren) en de straffen geven bij overtredingen daarvan (breuken).
Schutters
rond 1538: Thomas Tonissen [2]
rond 1538: Lemmen Henricx [3]
rond 1584: Aert Henricx van Cauwenberch (voor Beek) [4]
rond 1584: Nelis van Dungen (alias Juke) voor Rixtel en Aarle [5]
rond 1600: Hoeb schutter van Aarle en Beek [6]
Salaris
1761 13 gulden. [7]
de nieuwe schutterij
In 1813 werden er opnieuw schutterijen opgericht die naast de Nederlandse militie functioneerde. [8]
De oude schutterijen functioneerden alleen nog maar als een informele vereniging die geen verdedigingsfunctie meer hadden. De oude schutterijen uit Rixtel het Sint Margarethagilde, en uit Aarle het Onze Lieve Vrouwe Gilde.
In 1900 waren er in Aarle-Rixtel 29 actieven en 22 reservisten in de nieuwe schutterij.
De landweerwet van 1901 regelde de opheffing van de nieuwe schutterijen van 1813.
Bronnen
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992. blz 49
- ↑ Boek:Grensconflict zonder limieten 1995 blz 7
- ↑ Boek:Grensconflict zonder limieten 1995 blz 7
- ↑ Boek:Grensconflict zonder limieten 1995 blz 23
- ↑ Boek:Grensconflict zonder limieten 1995 blz 23
- ↑ Boek:de strijd rondom de snelle loop 1995 blz 61,63
- ↑ Van Aarle dit, van Rixtel dat, van alles wat 1979 blz 17
- ↑ 20-12-1813 het Reglement van algemeene volkswapening, landstorm en landsmilitie