Oorlog en Aarle-Rixtel
Oorlog en Aarle-Rixtel
5-6-1288 Slag bij Woeringen
Conflict tussen Brabant en Gelre, Brabant won en werd eigenaar van het Hertogdom Limburg en de landen van Overmaas.
1385-1390 Tweede Gelderse oorlog
27-6-1388 slag bij Niftrik
1512-1543 Oorlog tussen Brabant en Gelre
De hertog van Gelre viel Brabant binnen op 25-9-1512 met 400 ruiters en 1500 soldaten. In Aarle-Beek kwamen ze niet, maar in Geldrop verbrandde ze zo'n 200 personen levend in de kerk. [1]
Veel dorpen in de Meijerij van Den Bosch werden in 1515 getroffen door de vernietigingen tijdens de Gelrese oorlogstochten. De totale schade voor de Meijerij werd geschat op een half miljoen gulden. De schade voor Aarle en Rixtel waren enorm. Voor 1515 hebben Aarle en Rixtel samen 93 huizen, en na 1515 nog maar 43 huizen.
In 1524 weer aanvallen van Gelrese soldaten in Peelland.
In 1528 vielen 3000 Gelrese soldaten via de peel Brabant binnen. Alle weerbare mannen van Peelland werden opgeroepen om het land te verdedigen. Er was een veldslag op 1-6-1528 pinksterdag op de heide tussen Heeze en Leende. De Brabanders wonnen de veldslag en verdreven en achtervolgde de Gelrese soldaten tot ze weer aan de andere kant van de Maas waren. [2]
Op 20-7-1542 trokken weer Gelrese troepen Brabant binnen onder leiding van Maarten van Rossum. (najaar 1542 - voorjaar 1543) [3] [4]
Een leger van 14 duizend man voetvolk, 2 duizend ruiters, 18 stukken geschut. Hij trok plunderend en moordend door de lage landen. Hij ging een bondgenootschap aan met de koning van Frankrijk.
In juli 1543 trok hij weer met een leger de maas over bij Ravenstein. Hij plunderde onder andere Den Bosch en Eindhoven.
Na Eindhoven trok hij naar Helmond. Maar Helmond werd te goed verdedigd waarop hij besloot de omgeving van Helmond te plunderen. [5]
1566-1648 Nederlandse/Protestantse opstand
Grote brand van 1587. Op 4-7-1587 werd de kerk van Rixtel geplunderd en verbrand door de troepen van de graaf van Hohenlohe. Hij stond aan de zijde van de protestantse Nederlandse opstandelingen. Ook gingen diverse huizen in Rixtel en Aarle in vlammen op. Aantallen zijn niet bekend. [6]
Op 2-9-1587 wordt een huis te koop aangeboden met de vermelding: een hofstadt midts dattet huys daer aff verbrant is van de guesen. De abt van Floreffe was eigenaar van de hoeve Duijnhoven en liet zijn eigendom in Aarle opnieuw beschrijven: voormalige schuren eer sij van de vijanden verbrant was. [7]
In 1598 werd Aarle-Beek gebrandschat en uitgeplunderd. Het dorpsbestuur moest aan de troepen van de overheid (Spaanse troepen), die voor Helmond gelegerd waren, het volgende betalen: 458 pond brood, 174 pond vlees, en 4,75 ton bier. [8]
1599 Aarle-Beek werd getroffen door een grote groep muitende en plunderende soldaten uit het garnizoen van Herentals.
Rond 1600 trok prins Maurits met een groot leger twee keer door Aarle-Beek.
1609-1621 Tijdens het 12 jarig bestand was er rust in Aarle-Beek.
1672-1678 Frans Nederlandse oorlog
Op 10-8-1672 kwam de Hertog van Turenne met zijn troepen aan in Aarle-Rixtel. En sloeg zijn kampement op. Ze verbleven er tot 1-9-1672. Ze beschadigen de Malthezer hoeve Een verslag meldt: Op ten selven 10 augusti is het leger van Coninck onder beleyt van den voors. Marschalck de Turenne comen camperen en logeren binnen Aerlen, Rixtel en Beeck oyck all inden Quartiere van Peellant en sijn aldaer gebleven totten 1 der maent van septembre makende 23 dage, alwaer egene vruchten, tsij van granen, hoy, stroy ofte andersints yet ter werelt gebleven sijn meer dan de gehele helft van alle huysen affgebrant en gedevackeert, den houtwas bedorven en twee derdedelen van alle de koeybeesten en andere ewech genomen en bedorven. [9]
Met haast konden enkele inwoners met hun vee naar Venraij vluchten. [10]
In 1673 werden troepen van de prins de Condé gelegerd in Aarle. Het had 12 duizend paarden.
In 1674 kreeg Aarle-Rixtel een brandschatting opgelegd.
In 1685 verklaart iemand dat het leger van Maarschalk Turenne uit ontelbaar aantal manschappen bestond. En uit 36 duizend paarden. Door dit verblijf ging de gehele graanoogst verloren. Hooi en stro werd in beslag genomen. Ook gingen diverse huizen verloren.
1688-1697 Negenjarige oorlog
Aarle-Rixtel kreeg bezoek van kleinere legers van de Engelsen of van de Republiek zelf.
1701-1714 Spaanse successie oorlog
(enkele boeken zeggen dat Aarle-Rixtel in 1702 compleet verbrand zou zijn, bewijs is daar nog niet van gevonden) [11]
Aarle werd in 1702 door de Franschen, ten deelen afgebrand. [12]
Alle bruggen waren op last van de Engelsen afgebroken. Het gehucht Overbrugge moest het Engelse leger van voeding voorzien. Inwoners moesten karrendiensten voor de troepen verrichten. De voerman Gerrit Dircx van Cauwenbergh had 111 dagen voor de troepen gewerkt. Aert Huijberts 51 dagen. Aarlese voerlieden trokken in april 1703 met artillerie naar Maastricht. In juli 1703 met brood naar het leger bij Turnhout. In april 1704 met fourage (voedsel voor het leger) naar Liempde, Lieshout en Lierop.
Na 1709 werd Aarle vooral bezocht door Duitse militairen. In 1709 bijvoorbeeld de prins van Hessen Homburg. Hij logeerde in het kasteel Slot ten Broecke in Rixtel bij Thomas Porters.
1740-1748 Oostenrijkse successieoorlog
In 1747 was er een hospitaal van de koningin van Hongarije en Bohemen in Aarle-Rixtel.
In juli 1748 waren er 5 compagnieën Hannoverse troepen in Aarle-Rixtel. Commandopost was het huis van Rochus Schenaerts in de opstal. Waarschijnlijk Huize ter Hurkens [13]
1792-1795 Oorlog met Frankrijk
Op 1 februari 1793 verklaard de nieuwe Franse natie de oorlog aan de stadhouder. [14]
Franse troepen vallen de Nederlanden binnen.
7-3-1793 In Aarle was een vrijheidsboom neergezet, want op deze datum kwamen er prins gezinde ruiters uit Grave en kapte de vrijheidsboom om. [15]
In 1793 verscheenen hier eenige Franschen welk er eenen zogenaamde vrijheidsboom oprechteden en eenige haver en hooi van het Dorp vorderde, maar weder spoedig vertrokken. [16]
In het voorjaar van 1794 werd uit naam van de gouverneur van Den Bosch verzocht om alle sluizen in de Aa open te zetten. Zodat de omgeving van Den Bosch onder water zou komen te staan, ter verdediging tegen de Fransen. [17]
Op 1 september 1794 arriveerden de Engelse troepen in Helmond.
In Aarle-Rixtel waren troepen uit Frankrijk (overgelopen Fransen / niet republikeinen), Engeland en Hannover. (ongeveer 8000 soldaten)
De troepen uit Hannover (het 10de regiment lichte dragonders) waren van 31-8-1794 tot 15-9-1794 in Aarle-Rixtel. Deze Franse en Hannoverse troepen stonden onder de leiding van de Prins van Salm an de Rohan, die weer onder bevel stond van de Hannoverse generaal Majoor Baron van Linsingen. [18])
De troepen van de hertog van York onder het bevel van de Baron van Linsingen werden gelegerd in Aarle. De hervormde pastorie was hun hoofdkwartier.
Op 15 september vertrokken ze al weer. Later op dezelfde dag stonden er al ongeveer 100 Franse huzaren in de Helmond. Onder leiding van Pichegru. [19]
Op 18 en 19 september arriveerden het grootse deel van de 50 / 60 duizend man sterke troepenmacht van de Fransen in Helmond. Zo'n 30 duizend bleven in Helmond. de overige 20 duizend werden in de omliggende dorpen gelegerd. Waarvan ook in deel in Aarle.
Ondertussen belegerde Pichegru de stad van Den Bosch.
In 1795 overwint Frankrijk en zijn de Nederlanden bezet. [20]
De patriotten richten de Bataafse Republiek op, als vazalstaat van Frankrijk.
1914-1918 de Eerste Wereld Oorlog
1940-1945 de Tweede Wereld Oorlog
1945-1949 Indonesische onafhankelijkheidsoorlog
Bronnen
- ↑ Son en Breugel 1999 blz 122, 123
- ↑ Son en Breugel 1999 blz 123
- ↑ Son en Breugel 1999 blz 124
- ↑ Geschiedschrijver Van Heurn
- ↑ Frenken Helmmond in het verleden 1929 blz 9-10 deel 2
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 52
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 64
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 54
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 103,104
- ↑ kerkarchief Sint Jan van Den Bosch
- ↑ Boek: Reize door de Majorij van 's Hertogenbosch 1799 dertiende biref
- ↑ Boek: de stad en de meierij van 's Hertogenbosch 1825 blz 170
- ↑ Van Aarle dit, van Rixtel dat, van alles wat 1979 blz 41
- ↑ Boek:Helmond in het verleden. Frenken 1928 blz 196
- ↑ Boek:Helmond in het verleden. 1928 Frenken blz 200
- ↑ Boek: de stad en de meierij van 's Hertogenbosch 1825 blz 179
- ↑ Boek:Helmond in het verleden. Deel 2 Frenken 1928 blz 202
- ↑ Boek: de stad en de meierij van 's Hertogenbosch 1825 blz 170
- ↑ Boek:Helmond in het verleden. Deel 2 Frenken 1928 blz 202
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 104