Kerk van Rixtel: verschil tussen versies
| Regel 67: | Regel 67: | ||
Gesloopt in 1820. <ref>Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 106 </ref> <br/> | Gesloopt in 1820. <ref>Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 106 </ref> <br/> | ||
| − | Overblijfselen van de kerk van Rixtel | + | ==Overblijfselen van de kerk van Rixtel== |
1 Op het plein de Kouwenberg, dicht bij de schutsboom van de Rode Schut staat een steen die uit de kerk van Rixtel afkomstig is.<br/> | 1 Op het plein de Kouwenberg, dicht bij de schutsboom van de Rode Schut staat een steen die uit de kerk van Rixtel afkomstig is.<br/> | ||
| − | 2 [[Henk van Beek]] laat in een filmpje voor het project: Kerken in Peelland in 2007 een restant van de kerk van Rixtel zien. Die zou zijn gevonden bij het graven van een sloot. | + | 2 [[Henk van Beek]] laat in een filmpje voor het project: Kerken in Peelland in 2007 een restant van de kerk van Rixtel zien. Die zou zijn gevonden bij het graven van een sloot. <br/> |
3 in 1818 is pastoor van Sint Oedenrode bereid om de kleine klok uit de kerk van Rixtel te kopen. <ref>Van Aarle dit, van Rixtel dat, van alles wat 1979 blz 27</ref> <br/> | 3 in 1818 is pastoor van Sint Oedenrode bereid om de kleine klok uit de kerk van Rixtel te kopen. <ref>Van Aarle dit, van Rixtel dat, van alles wat 1979 blz 27</ref> <br/> | ||
4 De burgemeester van Escharen koopt in 1819 de grote klok uit de kerk van Rixtel. <ref>Van Aarle dit, van Rixtel dat, van alles wat 1979 blz 27</ref> <br/> | 4 De burgemeester van Escharen koopt in 1819 de grote klok uit de kerk van Rixtel. <ref>Van Aarle dit, van Rixtel dat, van alles wat 1979 blz 27</ref> <br/> | ||
Versie van 20 nov 2022 11:19
Dorp: Rixtel.
Gebouwd: voor 1179
Toegewijd aan de patroonheilige: de Heilige Margaretha = Sint Margriet naamdag 20 juli?
Parochie: De parochie Sint Margaretha
Gebied: De Vloet
Kadaster 1832: Sectie C Perceel 687
Afgebroken: tussen 1817 en 1820
Geschiedenis
De kerk van Rixtel werd bediend door een pastoor uit de Helmondse parochie.
De heren van Rixtel hadden een eigen bank in de kerk van Rixtel. [1]
Waarschijnlijk was de eerste kerk van Rixtel in Romaanse stijl gebouwd.
Tot nu toe is het oudste bewijs van het bestaan van Rixtel, de vermelding van de naam Ricstelle in de Pauselijke bul van 1178.
In 1412 kreeg de kerk een nieuwe klok, die zou veel later naar de kerk van Aarle-Rixtel worden overgebracht.
In 1497 kreeg de kerk een altaar van de Heilige Drievuldigheid samen met een altaar van Johannes de Doper De jaaropbrengst is 5 mud rogge plaatselijke maat. [2] . Aan het einde van de 16e eeuw schonk de familie van Eijck (van het kasteel Overbrugge) een altaar ter ere van de Heilige Anna. Peter van Eijck bepaalde via zijn testament dat de kerk van hem een kelk zou ontvangen. [3]
In 1520 wordt de kerk van Rixtel filia / dochter van de kerk van Helmond genoemd. [4]
Uit een document van 1586 blijkt dat de heer van Rixtel Jacobus Oudart zegt dat de bevolking van Rixtel groeit en dat de pastoor van Helmond de beide parochies Helmond en Rixtel niet meer alleen aan kan. Gestorven kinderen krijgen worden niet altijd gedoopt, stervende krijgen niet altijd de laatste sacramenten en de weg van Rixtel naar Helmond is in de winter slecht te bereiken. Ook zijn de stadspoorten van Helmond in de nacht gesloten. [5]
Op 4-7-1587 werd de kerk geplunderd en verbrand door de troepen van de graaf van Hohenlohe. Hohenlohe stond aan de kant van de protestants Nederlandse opstandelingen. Bij deze brand gaat ook het papieren archief van de Heerlijkheid Aarle-Beek verloren. [6]
Er wordt geen bezwaar gemaakt en dus kan Rixtel voortaan een eigen pastoor aanstellen.
In 1589 kregen de kerkmeesters toestemming van de bisschop om een aantal (7 of 8) eiken op het kerkhof om te hakken, om met dat hout het koor van de kerk te herstellen. [7]
Rond 1631 werd de kerk gesloten voor Katholieke missen.
In 1648 werd de kerk van Rixtel onder dwang overgedragen aan de protestanten.
In 1670 kreeg de kerk een nieuwe klok, die werd later overgebracht naar de kerk van Aarle-Rixtel.
Uit een verzoek van Nathaniel Walraven in 1692 blijkt dat de kerk van Rixtel een klein huisje bezat, dat vast tegen de kerk aan ligt. [8]
In 1710 was de kerk zodanig vervallen dat het als volgt werd omschreven: Dat den gehele buijck is ingevalle, in het koor niet een heel glas, miserabele slechte preekstoel en miserabele slechte banken. De eigenaar van de tienden van Rixtel moest de kerk opknappen. Dat was nu de abdij van Postel, daarvoor de abdij van Floreffe. In 1714 werden de tienden verkocht door de prelaat aan advocaat Antonie Molemakers uit Helmond. In 1725 kocht de prelaat van Postel de tienden weer terug.
1711: Ooggetuigen verklaren: dat enkele jaren eerder met tien karren alle hout en ijzer van de nedergevallen Rixtelse kerck was opgeladen en afgevoerd naar Lieshout. Het hout bleek achter de pastorie in Lieshout te liggen.
Na onderhandelingen gaf de kannunik Petrus Jansens van Postel toestemming om de Rixtelse kerk te restaureren. Er zou een behoorlijke preekstoel komen, banken en boeken. De kalk werd gehaald in Maaseijk. Het dak kreeg nieuwe leien. Het glas-in-lood werd hersteld. [9]
1754: Restauratie aan de kerk, waarbij voornamelijk de kerktoren werd opgeknapt.
De koster van Rixtel registreert de doden niet goed, er is ook geen dodenbaar en de klok wordt niet geluid. De gemeenteraad is daar niet over te spreken, blijkt uit een verslag van de gemeente van 1-2-1802. Daarna worden de inwoners van Rixtel verplicht om de registers bij te houden, en ze moeten goede touwen aan de klokken maken zodat ze die kunnen luiden. [10]
Bij de storm van 9 november 1800 was de kerk zodanig beschadigd dat herstel uitgesloten was. [11]
1805: Over de Rixtelse kerk: eenen zo deplorabele staat bevindt, dat daaraan, wil men het gebouw voor verdere verrotting en bederf bevrijdt zien en zal het zelve wederom bruikbaar ter verrigting van den Godsdienst zijn, ten allen eersten reparatiën speciaal aan het dak en glazen behoren te geschieden. [12]
Tot 1807 wordt de feestdag van de kerk nog officieel gevierd. [13]
In 1817 krijgt de gemeente toestemming om de kerk en toren af te breken. [14]
De bouwmaterialen die je uit de kerk kon halen werden in 1818 publiekelijk verkocht. Er is een advertentie in het provinciaal dagblad gezet.
De Toren van Rixtel en dan waarschijnlijk ook de Kerk zelf zijn afgebroken voor 29-5-1818. Op die dag is er een raadsvergadering waarin dit besproken word: gekoomen en uyt den afgebroken Parochie Toren van Rixtel.. het gaat over de klokken. [15]
Een andere bron, het boek van Coenen 1992 noemt andere data, echter Coenen noemt geen bronnen voor deze data in zijn boek:
Op 10-12-1818 bestond de bouwvallige kerk nog. [16]
Gesloopt in 1820. [17]
Overblijfselen van de kerk van Rixtel
1 Op het plein de Kouwenberg, dicht bij de schutsboom van de Rode Schut staat een steen die uit de kerk van Rixtel afkomstig is.
2 Henk van Beek laat in een filmpje voor het project: Kerken in Peelland in 2007 een restant van de kerk van Rixtel zien. Die zou zijn gevonden bij het graven van een sloot.
3 in 1818 is pastoor van Sint Oedenrode bereid om de kleine klok uit de kerk van Rixtel te kopen. [18]
4 De burgemeester van Escharen koopt in 1819 de grote klok uit de kerk van Rixtel. [19]
Het kerkhof
De Begraafplaats bij de kerk van Rixtel.
Herdenkingssteen
In het artikel over de Kouwenberg meer details over de herdenkingssteen.
de tienden van Rixtel
Het onderhoud van de kerk werd betaal door de eigenaars van de tienden. Een deel van de opbrengst van bijvoorbeeld hun perceel moest hiervoor worden gebruikt. Tiend percelen voor Rixtel: Valkendijk, middelste tiende, Helle, de Monnick. [20]
Het broederschap of gilde
In de kerk van Rixtel was een broederschap / gilde ter ere van Sint Margriet / Sint Margaretha.
Pastoors, kapelaans, kosters
Lijst van pastoors van de Sint Margaretha parochie te Rixtel
Architectuur
Hendrik Verhees maakte een tekening van de kerk van Rixtel op 18-5-1791.
Verhees maakt in 1808 een plattegrond van de kerk. Bijschriften: Hier leggen 2 oude serken. Daar zijn er meerdere uitverkogt 1798; hier onder is de deur; Houte steijlen.
Beschrijving van de architectuur toestand 1808 vindt je hier [21]
Bronnen
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 71
- ↑ Boek:Een waterstaatskerk Heemkundekring Barthold van Heessel 1996 blz 16
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 51
- ↑ Boek:Een waterstaatskerk Heemkundekring Barthold van Heessel 1996 blz 16
- ↑ Oorkonde bisschop van Den Bosch Clemens Crabeels kerstmis 1586
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 52
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 52
- ↑ Boek: Een waterstaatskerk. Heemkundekring Barthold van Heessel 1996 blz 17
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 87
- ↑ Boek: Een waterstaatskerk. Heemkundekring Barthold van Heessel 1996 blz 17
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 123, 88
- ↑ Boek: Een waterstaatskerk. Heemkundekring Barthold van Heessel 1996 blz 17,18
- ↑ Boek: Een waterstaatskerk. Heemkundekring Barthold van Heessel 1996 blz 18,19
- ↑ Van Aarle dit, van Rixtel dat, van alles wat 1979 blz 27
- ↑ Boek: Een waterstaatskerk. Heemkundekring Barthold van Heessel 1996 blz 19
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 106
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 106
- ↑ Van Aarle dit, van Rixtel dat, van alles wat 1979 blz 27
- ↑ Van Aarle dit, van Rixtel dat, van alles wat 1979 blz 27
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 51
- ↑ Boek: Een waterstaatskerk. Heemkundekring Barthold van Heessel 1996 blz 18