Kasteel van Rixtel het Gulden Huis
Kasteel
Dorp: Rixtel
Gebouwnaam: Kasteel van Rixtel. Vanaf de 2e helft van de 18e eeuw wordt het kasteel consequent het Gulden Huijs genoemd. [1]
Bouwjaar: voor 1482
Gebied: Het Gulden Huis
Kadaster 1832: Sectie B perceel 415-423
Afgebroken: 1883 [2], 1884 [3]
Geschiedenis
van Ricstelle
eind 12e eeuw een heerlijkheid. Didradis vrouwe van Ricstelle schonk in 1173 haar goederen te Reusel en de kerk van Rixtel aan de abdij van Postel. [4] [5]
de Roovere
13e eeuw Gerardus Heer van Ricstelle ridder 1246 1256
van Orthen
Huibert van Orthen heer in de jaren 1300 1315 (Oudenhoven 1670 blz 55)
van Heesbeen
Johan de Haisbain [6]
Verkocht aan Johannes van Rotselaar
van Rotselaer
ridder Johannes van Rotselaar.
zoon Johannes van Rotselaar, die verkocht het aan Gerlacus de Rover.
de Rover
In 1360 komt het Kasteel van Rixtel in handen van Gerlacus de Rover.
Het kasteel van Rixtel is sinds 1392 de hoofdzetel van de heren van de Heerlijkheid Aarle-Beek.
van Ghendt
Beschrijving in 1482 (uit de goederen van Willem van Ghendt: thuys te Rixtel metten honynghe, bogaerde ende grave soe dat daer bynnen syne cinghel gelegen is. [7]
Oudart
In de 17e eeuw werd er een sluis aangelegd bij het kasteel om het water van de rivier de Aa beter te beheersen.
In de 17e eeuw wordt een voorste poort vermeld.
van Dongelberg d'Oudart
1672-1678 in de Frans Nederlandse oorlog was een oud gedeelte van het kasteel verloren gegaan.
van der Meulen
Draack
In het midden van de 18e eeuw legt de eigenaar Draack een groen park aan genaamd het Sterrebosch.
d'Aumerie
Gualtherie
In 1785 heeft eigenaar Gualtheri 2 huizen gesloopt op het terrein van het kasteel. [8]
In 1799 werden er vruchten verkocht uit de tuin van het kasteel van Rixtel: boonstaakbonen, erwten, suikerbonen, aardappelen, kolen, savooie kolen, boerekolen en selderie. [9]
d'Aumerie
Het kasteel stond te koop in de krant: Dagblad der provincie Noord Brabant op 23-5-1815 en in de Opregte Haarlemsche Courant op 18-5-1815. Contactpersonen zijn: G. D'Aumerie in Vlierden en notaris Matijs Zuurmond van Heynsbergen in Aarle-Rixtel.
Bots
In 1816 werd het kasteel van Rixtel openbaar verkocht inclusief alle bezittingen van het kasteel. [10] De Helmondse fabriekant Albertus Bots kocht het grootste deel.
Beschrijving uit 1832 door het kadaster: een in slegten staat van onderhoud oud Kasteeltje genaamd het gulden huis, hebbende drie ruime bine kamers en keuken een opperkamer met 4 boven kamers [11]
Na het gereedkomen van de Zuid-Willemsvaart in 1826-1829 werd het kasteel afgesneden van het dorp.
Het kanaal liep dwars door de oprijlaan van het kasteel.
In 1832 was er een grote ronde vijver in de oprijlaan naar het kasteel. Het had een doorsnede van ongeveer 38 meter. De OAT geeft de naam: De Ronde Wiel aan deze vijver.
De heer Bots verhuurde de zolder van het kasteel aan Gerhard Busch, die uit Pruissen kwam. Hij vestigde een katoenspinnerij daar. Die bleef tot ongeveer 1841 bestaan. [12]
Fritsen
De klokkengieter Alexius Fritsen kocht het kasteel in 1871 van de erfgenamen van Maria Petronella Bots. Het kasteel was in een niet al te beste staat.
Eigenaar Alexius Fritsen liet het kasteel slopen in 1884.
1938 de oude funderingen komen bloot te liggen als de rivier de Aa genormaliseerd is. Men ziet zware muren en houten palen.
Kapel
In Rixtel bij het Kasteel van Rixtel was ook een kapel aanwezig. De bronnen zijn nog niet duidelijk of het een huiskapel in het kasteel was of een apart gebouw op het terrein van het kasteel. De kapel word genoemd in 1527 en 1580. In de 17e eeuw niet meer. In het dagboek / diarium van de bisschop Ophovius noemt hij wel: dat na de begrafenis van de vrouwe van Rixtel op 17-6-1631, het gezelschap vanuit de kerk naar de huiskapel ging. [13]
de watermolen
Bij het kasteel van Rixtel lag een watermolen.
Leengoederen van het kasteel van Rixtel
Het huis Rixtel bezat eigen leengoederen en een eigen cijnshof.
Een bijzondere leenzaal en leenhof, een stadhouder, secretaris en twee schepenen. [14]
Wanneer er een leen moet verheft worden, word op dit Huis de Leenbank gespannen. [15]
Het huis van Rixtel bezat eigen leengoederen in: Aarle, Beek, Rixtel, Milheeze, Deurne, Sint Oedenrode, Breugel en Valkenswaard.
Het huis bezat ook het cijnsboek van Aarle met 211 teksten.
In 1699 verkoopt Charles van Dongelberg het cijnsboek aan Thomas Porters [16]
Architectuur
Prent van 1725 uit de collectie: Prentenverzameling Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen te 's Hertogenbosch
Eigenaren
Lijst van eigenaren van het kasteel van Rixtel en na 1883/1884 de afbraak de eigenaren van de grond van het voormalig kasteel.
Bewoners
1699 Adolphus van der Meulen en gezin
1716-1747 Henricus Draack
zeker in 1798 Willem Jan Gualtheri
Franciscus Josephus Martinus d'Aumerie woonde er zeker van 1780 tot 1809.
Jean Francois d'Aumerie alleen in 1809
Personeel
Theodora de Greeff begon in 1621 als linnenmeisje [17]
Afbeeldingen
1 A.C. Brock 1825 2 losse panden L vormig pand
2 J. Stellingwerf het huis te Rijkstel L vormig kasteel Brabant collectie R 53.1/820.11 guld
3 Boek: Kastelen in Brabant 1982 Noord Brabantsmuseum blz 80 en 82 is een bekende fout. Er staat: het Gulden Huis te Rixtel maar dat is een vergissing, het is het Kasteel Frisselstein in Veghel.
4 A. Schoemaker Guldenhuis (erg fantasievol)
Bronnen
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 39
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 107
- ↑ Kadaster615-66
- ↑ Miraeus I 709
- ↑ Historie van Aarle-Rixtel 1966 blz 15
- ↑ volgens handschrift van Butkens
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 39
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 71
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 103
- ↑ zie Aankondiging openbare verkoop 1816 Prentenverzameling Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen
- ↑ Tabel 5 kadaster 1832
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 130
- ↑ Boek:van Ricstelle tot Aarle-Rixtel. Jean Coenen 1992 blz 52
- ↑ Boek: de stad en de meierij van 's Hertogenbosch 1825 blz 169
- ↑ Boek: Reize door de Majorij van 's Hertogenbosch 1799 dertiende biref
- ↑ Coenen 1992 blz 70
- ↑ CBG jaarboek 1974 blz 134