Bevrijding WO2

De bevrijding op grotere schaal begint als op 6-6-1944 de geallieerden landen in Frankrijk.
Op 2 september bereiken de geallieerden de Frans / Belgische grens bij Lille.
Men dacht dat de bevrijding nu een kwestie van uren zou zijn, maar de vreugde was te voorbarig: Dolle dinsdag 3 september 1944.
Brussel is op 3 september bevrijd.

17 September Zondag

Aan de Belgisch / Nederlandse grens starten de geallieerde artillerie beschietingen op zondag 17 september om 14:00.

17-9-1944 14:35 De aanval wordt ingezet. Operatie Market-Garden. Geallieerde troepen van het 30e Britse korps trekken Nederland binnen.

Valkenswaard is einde avond 17 september bevrijd.

18 September Maandag

In de nacht van 17 op 18 september klopten er 3 Engelse verkenners aan bij het raam van de vader van Wim Verschuuren op de Grote Overbrug. Ze zochten de weg naar Sluis 7. De vader van Wim stond direct op en ze liepen via het Verliefd Laantje naar Sluis 7. na de bezichtiging keerde men terug.

Deze 3 Engelse soldaten zijn in de middag van 18 september nog een keer gezien pratend met Anna Pauline Louise Fentener van Vlissingen (1930-2015). (Daarbij kreeg Wim Verschuuren een snee witte mik en een reep chocolade) Voor de boerderij van Verschuuren en in de tuin stonden Engelse gevechtswagen. De Duitsers waren verdwenen achter het kanaal.

Eindhoven is rond 17:30 op 18 september bevrijd.

21 September Donderdag

De Britten rukken op van Nuenen naar Gerwen naar Stiphout.

22 September Vrijdag

Tegen 12:00 was er een Britse carrier op de Kouwenberg om polshoogte te nemen of er nog Duitsers waren.

Rond 13:30 vliegt de brug over de Zuid-Willemsvaart in Helmond in de lucht. De spoorburg was al eerder opgeblazen.

De eerste Engelse verkenners komen Aarle-Rixtel binnen rijden. Ze komen vanaf de Lieshoutseweg met lichte rupswagentjes.

Er zijn nog Duitsers in het dorp, ze vragen aan Johan Prinsen waar hun kameraden zijn, zodra ze horen dat die er niet meer zijn in Aarle-Rixtel verdwijnen ze.

Piet Beniers: Er is bij de Engelse verkenners een gevechtswagen op luchtbanden die bijna geruisloos kan rijden. Deze rijdt richting kanaal, draait de Helmondse weg in en rijdt de open plaats voor de graansilo bij Slaats op. Hij stopt. Een Engelsman gaat behoedzaam richting silo en overziet zo de kanaaldijk. De Engelsman zag aan de overkant van het kanaal twee Duitsers. De gevechtswagen werd dichterbij gewenkt en er werd een schot gelost uit een mitrailleur. Beide Duitsers werden getroffen. Vanuit het gebouwtje werd de overkant in de gaten gehouden. Tegen de avond gingen de verkenners weg en kwamen zaterdag en zondag weer op dezelfde plaats terug. Wij hielden die Engelsen gezelschap. Een paar keer kwam er een Duitser met een wapen onder de arm door het dorp gefietst. Het schieten in de omgeving nam in hevigheid toe.

West Helmond bevrijd.

23 September Zaterdag

Engelse verkenners met lichte pantservoertuigen in het dorp en overzien bij de silo van Slaats de kanaaldijk. Er waren 2 legerwagens waarvan 1 met geschutstoren. Op deze wagen met geschutstoren was de boerendochter Kee Saris geklommen. Ze vloog de bestuurder om de hals

De Britten zetten een mortier op de Kouwenberg, daarmee beschieten ze Huize Peterhof.

24 September Zondag

Engelse verkenners met lichte pantservoertuigen in het dorp en overzien bij de silo van Slaats de kanaaldijk.

Rond 15:30 begonnen de Britten te vuren met de mortier installatie richting de laatste Duitsers die zich hadden verschanst aan de oostzijde van het kanaal, op de Havenweg. Ze werden spoedig verdreven. De Duitsers hadden mitrailleurs en kanonnen.

25 September Maandag

Oost Helmond 25 september bevrijd

Burgemeester Haffmans kwam terug en was op 25 september weer aanwezig in Aarle-Rixtel.

De onderduiker Krijn Henricus Roest stierf in Bakel op 25 september als hij met een aantal jongens 3 Duitsers uit een boerderij probeert te halen.

Op deze dag worden de collaborateurs / NSB'ers en andere verdachten door het verzet gearresteerd. Zie hieronder: Collaboratie.

Na 25 september 1944

Op het terrein van de Puddingfabriek Thermos was een deel van het 2e Britse leger gevestigd: In het kantoor een stafkantoor en in de bedrijfskantine een leger drukkerij.

In huize Pietonia verbleven 17 Engelse soldaten op de zolder. De voorkamer was de slaapkamer voor een Engelse luitenant. Ook had hij daar zijn kantoor.

Van 15 tot en met 25 september hadden de burgemeester en de wethouders ondergedoken gezeten.

Er worden ook evacuees van de slag bij Overloon in Aarle-Rixtel ondergebracht. Het Middlesex regiment verblijft in Aarle-Rixtel als reserve.
Enkele namen van Engelse soldaten die in Aarle-Rixtel waren: Eric Eddy, Don Turnbull.

Na de bevrijding werden de scholen gevorderd voor inkwartiering van geallieerde soldaten en gewonden. Ook waren er ongeveer 350 evacués uit Venray, Deurne en Mook, Helden, Grashoek en Sevenum.

Op 27-9-1944 kon er weer elektriciteit worden geleverd. Mits men per gezin maar 1 lamp aandeed, en niet gebruiken voor kracht en kookdoeleinden.

In december 1944 was er een noodbrug over de Zuid-Willemsvaart.

Vanaf 1945

Op 1-1-1945 stortte er weer een vliegtuig neer in Aarle-Rixtel. Ze zijn neergeschoten door luchtafweergeschut dat op Schevelingen staat.

In maart 1945 kon pas het onderwijs worden hervat op de jongens en meisjesschool nadat ze werden vrijgegeven door de geallieerden.

Britse militairen bleven tot mei 1945 in Aarle-Rixtel.

Nederlandse bevrijding op 5-5-1945. Duitse capitulatie.

Op Koninginnedag 31-8-1945 werd de bevrijding op grootse wijze gevierd.

Op 4-9-1945 werd een tijdelijke gemeenteraad aangesteld. Die bestond uit 11 leden. O.a. J.A. Gijsbers, F.C. Beniers. In 1946 werd een nieuwe gemeenteraad gekozen.

In september 1945 werd uit dankbaarheid dat Aarle-Rixtel in de oorlog was gespaard, het Onze Lieve Vrouw beeldje uit de kapel in processie naar de kerk en weer terug gedragen.

Collaboratie

Samenwerken of heulen met de vijand wordt collaboratie genoemd, ook wel landverraad.

Na de bevrijding zijn de leden van de Ordedienst van het verzet (OD) in Aarle-Rixtel ondertussen bewapend en komen in het openbaar in actie.

Ze arresteren NSB'ers en Duitsgezinden in het dorp, op 25 september, zonder vorm van proces.

De arrestanten worden eerst in de Jongensschool opgesloten tot 1-10-1944.

Als de Engelse militairen de school gaan gebruiken worden ze verplaatst naar het koetshuis /garage van Antonie van de Kerkhoff (1856-1946) bij zijn villa Dorpsstraat 94. Een van de bewakers van dit koetshuis was Franciscus Hendrikus van Wetten (1892-1975)

Later worden ook nog enkele lokalen in het Patronaat gebruikt.

De 24 arrestanten verhuizen naar kamp Vught op 13-12-1944.

Op 15-11-1944 schrijft de Commissaris van de Koningin dat de Engelse verlangen dat de banktegoeden van de gearresteerden worden geblokkeerd. En hij vraagt om een lijst van arrestanten.

De lijst van de door de Ordedienst van het verzet gearresteerde personen:

Een adviescommissie bestaande uit: L van bergen, G Dijkman en F. Ch. H. Rutten spreken uit op 12-12-1944 dat geen van de Aarle-Rixtelse gemeenteambtenaren in aanmerking komen voor strafmaatregelen. Ze spreken grote waardering uit voor de burgemeester Haffmans en loco=burgemeester Gijsbers.

De kinderen van de gearresteerde personen worden ondergebracht in het Missieklooster van het Heilig Bloed.
Via het bureau kinderwetten in Tilburg kunnen ze 1 keer per maand schriftelijk contact met hun ouders hebben.
Het militair gezag vordert een deel van het klooster en omdat de zusters van Duitse afkomst waren probeerde de burgemeester de kinderen ergens anders te plaatsen. Bij particulieren en familie. De pastoor bemiddeld.

Er werden 28 N.S.B.-ers, Duitsgezinden en verdachten van landverraad gearresteerd.

Er waren 2 SS-ers en 1 lid van de waffen SS die regelmatig in Aarle-Rixtel verbleven, net voor de bevrijding gevlucht.

Ook was er een NSBer die in 1945 al weer vrij rond liep, tot ongenoegen van de Aarle-Rixtelnaren. (Deze NSBer was in Duitsland geboren, hij had zijn Nationaal Socialistische denkbeelden niet afgeleerd)

Herdenkingen WO2